زمینه و هدف:بازیهای رایانهای به عنوان یک ابزار سرگرمکننده، به دلیل داشتن جذابیتهای سمعی و بصری ناشی از تصاویر متنوع و گیرا در میان کودکان و نوجوانان پرطرفدار است. این ابزار در کنار ویژگیها و کاربردهای مثبت خود همچون ایجاد خلاقیت در کاربران، میتواند در درازمدت موجب بروز اختلالات جسمی و روانی و تربیتی کودکان و نوجوانان شود، لذا این پرسش مطرح میگردد که دامنه و گستردگی استفاده از این پدیده تا چه اندازه میتواند مناسب کودک و نوجوان باشد؟ و با توجه به تنوع سبک بازیها، آیا الگو و معیاری برای درجهبندی بازیها وجود دارد؟ آیا در کنار جنبههای سرگرمکننده، بسترهای غیر سرگرمی در بازیها نهفته است؟ روش:از این رو، نگارش حاضر به روش کتابخانهای، یافتهها و دادهای پژوهشی مطالعهشده بر روی رفتار کودکان و نوجوانان را واکاوی نموده و با هدف بررسی آسیبهای بازیهای رایانهای با بهرهگیری از نظر متخصصان پزشکی، روانشناسی و علوم تربیتی، جنبههای غیر سرگرمکننده آن را در فضای جنگ نرم دنبال مینماید. یافتهها:انجام بازیهای رایانهای استاندارد، همانگونه که بر رشد و تکامل فکر و هوش هیجانی مؤثر است، در صورت استفاده بیش از حد، طیف وسیعی از آسیبهای روحی و روانی را برای مخاطب خود در پی خواهد داشت که بر اساس دادههای پژوهشی، بازخورد آن قابل احصا است. همچنین در تولید این قبیل بازیها، اگرچه معیار درجهبندی برای رده سنی بازیکنندگان لحاظ شده، اما در توزیع آنها اعمال نمیشود. علاوه بر آن، جنبههای غیر سرگرمی بازیها با طرح و هدف ترویج و نشر ناهنجاریهای فرهنگی و دینی در میان نسل کودکان و نوجوانان، بستر پنهانی است که در فضای جنگ نرم، کمتر بدان توجه شده است. نتیجهگیری: بنابراین افزایش تولید بازیهای داخلی متناسب با فرهنگی دینی و بومی کشور و نیز نظارت و کنترل دقیق بر روند توزیع بازار بازیهای رایانهای اهتمام صاحبنظران این حوزه را میطلبد تا در پرتوی فرهنگسازی اسلامی ـ ایرانی، نسبت به آموزش همگانی در تعیین الگوی استاندارد، میزان و نوع استفاده از بازیهای رایانهای اقدام گردد، مسألهای که تاکنون چندان به صورت جدی دنبال نشده است.
keykavosi S M, Harandi M J, Jafari Ghaazi Jahani M, Jafari Ghaazi Jahani B, Deisi S. The Pathology of Computer Games: A Threat to National Identity and a Tool for Soft War. Child Rights 2023; 5 (19) :1-29 URL: http://childrightsjournal.ir/article-1-186-fa.html
کیکاوسی سید محمد، هرندی محمد جعفر، جعفری قاضی جهانی مارال، جعفری قاضی جهانی بهناز، دیسی شکوفه. آسیبشناسی بازیهای رایانهای: تهدیدی برای هویت ملی و ابزاری برای جنگ نرم. فصلنامه حقوق کودک. 1402; 5 (19) :1-29