زمینه و هدف: هوش مصنوعی در عرصه های مختلف، کارآمدی خود را به اثبات رسانده که حقوق و حل مسائل حقوقی نیز از این نفوذ مصون نمانده است که در عرصههای مختلف حقوقی کاربردهای عینی آن مشاهده شده و قابلیتهای آتی نیز مورد بررسی است. یکی از این حوزهها، مربوط به حقوق کودکان میباشد که حضور هوش مصنوعی بسیاری از مشکلات موجود در تصمیمگیری را میتواند به خوبی مدیریت و سازماندهی کند. در این مقاله به کاربردهای عینی هوش مصنوعی در حل حقوق کودکان اشاره شده و قابلیتها و قواعد به کارگیری آن در نظام حقوقی ایران مورد بررسی قرار میگیرد.
روش: در این مطالعه پایگاههای اطلاعاتی Magiran، SID، PubMed، Ovid، Science Direct و موتور جستجوی گوگل اسکالر (Google Scholar) با استفاده از واژگان کلیدی و عبارات هوش مصنوعی «Artificial Intelligence», یادگیری ماشینی «Machine Learning», حقوق کودکان «Children's Rights», کنوانسیون «Convention» مورد جستجو قرار گرفتند. در مورد مقالات، سالهای (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳) مبنا قرار داده شدند. در مجموع ۷ مقاله کاملاً مرتبط با هدف مطالعه تشخیص داده شده و در تدوین مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند.
یافتهها: با گنجاندن استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی در برنامههای درسی آموزشی، مشارکت عمومی در فرآیندهای تصمیمگیری و ایجاد چارچوبهای قوی و نظارت نظارتی، میتوانیم از رفاه کودکان در تعامل با فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی محافظت کنیم.
نتیجهگیری: حفاظت از کودکان در عصر هوش مصنوعی مستلزم رویکردی جامع است که اخلاق، حقوق بشر و ملاحظات کودکمحور را ادغام کند.